Kawa czy herbata? Co nas bardziej pobudzi?

Jak długo działa kofeina? Co lepiej działa - herbata czy kawa?

Poranek to dla mnie wyjątkowa pora dnia, bo wiem, że zaraz napije się kawy. A wiadomo, że pierwsza kawa jest najważniejsza i najsmaczniejsza. Prawdziwa przyjemność i rozkosz dla podniebienia! Oczywiście nie zamierzam czarować, że aspekt pobudzający się nie liczy - efekt ostrego jak brzytwa umysłu - chyba większości na tym zależy. Kiedy zamroczenie, znużenie i spadek efektywności na horyzoncie, na myśl przychodzi tylko jedno - KOFEINA! Przewertowałam doniesienia i badania naukowe, porównałam kilka eksperymentów, aby dowiedzieć się, czym jest kofeina, gdzie najczęściej występuje, kawa czy herbata ma więcej kofeiny.

Co to jest kofeina?

Kofeina jest najbardziej znaną i najczęściej spożywaną naturalną substancją psychoaktywną na świecie. Jest alkaloidem, który rośliny produkują z azotu pozyskiwanego z gleby. Twierdzi się, że ze względu na swój gorzki smak i toksyczność w dużych dawkach, rośliny ją produkują dla ochrony przed zwierzętami roślinożernymi. Dla roślin kofeina jest bronią przed szkodnikami a dla człowieka źródłem najpopularniejszej substancji na świecie. Substancja ta może być wyizolowana z ponad 60 roślin, ale może być wytwarzana syntetycznie i dodawana do codziennych produktów i leków.

Naturalnym źródłem kofeiny są między innymi rośliny: kawa, herbata, ziarna kakaowca, guarana i ostrokrzew paragwajski (yerba mate). W zależności od rośliny, w której występuje, kofeina nazywana jest inaczej, np. guaranina (gdy pochodzi z nasion guarany), mateina (gdy pochodzi z yerba mate), teina (gdy pochodzi z liści herbaty). Kofeinę otrzymuje się bezpośrednio z tych surowców albo poprzez proces syntezy.

Prawie 90 % populacji świata spożywa świadomie lub nieświadomie tę kontrowersyjną substancję. Każdego dnia miliony ludzi nie wyobraża sobie bez niej dnia, spożywając wiele produktów z jej zawartością: czekoladę, napoje energetyczne, herbatę, colę. Jednak co za dużo to nie zdrowo, pomimo swych prozdrowotnych właściwości kofeina może nam zaszkodzić, jeśli przesadzimy z jej spożywaniem.

Jak działa kofeina?

Już kilka minut po wypiciu kawy zaczyna działać kofeina, ale największe stężenie w organizmie uzyskuje między 30 a 60 minutą od spożycia. Pobudzenie może trwać od dwóch nawet do czterech godzin! Wszystko zależy od wieku, masy ciała, naszych możliwości metabolicznych i wielu innych czynników.

Wtedy zaczyna dziać się magia - mija znużenie i zmęczenie. Kofeina wzmaga koncentrację i uważność, wyostrza spostrzeganie i poprawia szybkość reakcji umysłowych, zwiększa naszą wydajność w pracy. Nagle zaczyna się "chcieć". Łagodzi ból głowy i poprawia przemianę materii. Spożywana w odpowiednich ilościach kofeina ma pozytywny wpływna zdrowie. Kofeina chroni przed udarem mózgu, ma właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Może również przyczynić się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia cukrzycy typu 2, choroby Parkinsona, białaczki czy raka wątroby.

Z kofeiną jest tak jak z wszystkim - w nadmiarze może szkodzić. Nadmierne spożycie napojów zawierających kofeinę może przyczynić się do problemów z zasypianiem i zaburzeń snu, nerwowości, nadpobudliwości, przyśpieszonego bicia serca i wyższego ciśnienia. Zawartość kofeiny w filiżance kawy o pojemności 150 ml waha się od 60 mg do nawet 120 mg w zależności od rodzaju kawy. Umiarkowane spożycie kofeiny (do 400 mg , czyli 3-4 filiżanki) dziennie przez dorosłe osoby nie ma wpływu na pogorszenie stanu zdrowia i nie zwiększa ryzyka chorób serca czy nowotworów. Dla porównania napoje energetyczne zawierają nawet do 80 mg kofeiny w 250 ml napoju.

Ile kofeiny jest w filiżance kawy?

Najpopularniejszymi napojami, które pijemy dla pobudzenia to kawa i herbata a każdy napój ma swojego fana. Czy teina zawarta w herbacie pobudza tak samo, jak kofeina w kawie? Pochylmy się najpierw nad filiżanką kawy.

Ziarno kawy zawiera 1 - 3% kofeiny. Jego zawartość różni się w zależności od gatunku kawy. Gatunek kawy Arabika ma niższą zawartość kofeiny 1 - 1,5%, Robusta natomiast 2,4 - 2,8 %! Kawa ze 100 % zawartością robusty będzie miała bardzo wysoką zawartość kofeiny! I uważajcie - być może wystrzeli w kosmos!

Ilość kofeiny w filiżance kawy zależy od wielu czynników: rodzaju ziaren, stopnia palenia ziarna, jego zmielenia, ilości kawy na filiżankę, metody parzenia - im dłuższy kontakt kawy z wodą, tym więcej zawartej w niej będzie kofeiny. W końcowym efekcie podczas ekstrakcji kawy 75%-100% kofeiny zostaje w filiżance naparu.

Ile kofeiny jest w herbacie?

Herbata ma właściwości pobudzające dzięki zawartej w niej teinie. Dla porównania: w ziarnach kawy - mamy do 3% zawartości kofeiny a w liściach herbaty - do 4,5%, w yerba mate - 0,9 - 1,8%.

Herbata ma więcej kofeiny niż kawa - ale jak to?! Zapewne się zastanawiacie. Okazuje się, że zawarta w herbacie taina, podczas przygotowania naparu maleje.

Zawartość kofeiny w herbacie

Zawartość teiny w herbacie zależy od:

• rodzaju herbaty i gatunku
• warunków uprawy (stopień rozdrobnienia liści, dojrzałości liści przy zbiorze)
• stopnia fermentacji
• sposobu przygotowania (czas parzenia, temperatura, ilość herbaty)

Która herbata ma więcej kofeiny - czarna czy zielona? Dane są rozbieżne. Niektóre badania wykazywały, że zawartość kofeiny jest niższa w zielonej herbacie, z kolei w innych publikacjach zawartość kofeiny była podobna w obu herbatach. Jedyne, z czym zgadzali się badający to fakt, że zawartość kofeiny w herbacie wzrasta z czasem parzenia. Znajome, prawda?

Podsumowując - zarówno podczas parzenia kawy i herbaty duże znaczenie ma czas parzenia napoju. Im dłuższy kontakt z wodą, tym więcej kofeiny jest w naparze. Od produkcji surowca do filiżanki kawy czy herbat jest długa droga, która ma wpływ na to jaką ilość kofeiny uzyskamy finalnie.

Co nas bardziej pobudzi - kawa czy herbata?

Zarówno kawa, jak i herbata was nakofeinują! W jakim stopniu to będzie - wszystko zależy od sposobu przygotowania napoju. Wiele jest tu zmiennych, aby jednoznacznie ogłosić królową kofeiny. Nieważne czy należycie do team kawa, czy do team herbata - cieszcie się jej smakiem i nie przesadzajcie z ilością!